Núi Thành là địa phương có bờ biển dài, có đảo ngọc Tam Hải giàu tiềm năng chưa được đánh thức, sở hữu nhiều tài nguyên du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử, du lịch biển đảo gắn liền với sự đa dạng văn hóa của cộng đồng cư dân ven biển. Vì vậy, bảo tồn các hệ sinh thái biển, môi trường biển, bảo vệ môi trường sinh thái biển đảo Tam Hải – tuyến đê chắn tự nhiên trên biển là những ưu tiên hàng đầu trong định hướng phát triển về phía biển của địa phương. Để thực hiện mục tiêu này, huyện Núi Thành đã từng bước thực hiện có hiệu quả việc quy hoạch khu bảo tồn biển và rừng ngập mặn. Xã đảo Tam Hải là một trong 3 điểm đến của tam giác biển đảo Cù Lao Chàm- Tam Hải- Lý Sơn. Huyện Núi Thành đã từng bước xây dựng nơi đây trở thành hòn đảo du lịch với kết cấu hạ tầng đồng bộ để vừa khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch biển đảo, vừa bảo tồn được hệ sinh thái biển, bảo tồn các địa tầng văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với cư dân miền biển, đây là cách tốt nhất để bảo vệ bãi biển và rừng phòng hộ trong đầu tư phát triển đô thị hiện tại và tương lai của địa phương.

(Xã đảo Tam Hải huyện Núi Thành: Đảo ngọc giữa biển)

Muốn đến Tam Hải đều phải qua 2 hướng cửa sông. Một hướng theo đường ven biển từ xã Tam Thanh, thành phố Tam Kỳ chạy vào gặp Cửa Lở ở hướng Bắc (biển Bấc). Hướng thứ hai từ Quốc lộ 1 xuống xã Tam Quang, sau đó qua phà cửa biển An Hòa ở phía Nam (biển Nồm). Tam Hải như ốc đảo ẩn mình giữa bốn bề sông biển không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hữu tình mà còn lưu giữ nhiều giá trị nhân văn đậm nét của văn hóa cư dân vùng biển về lễ hội cầu ngư, nghĩa trang cá Ông với trên 500 ngôi mộ cùng các di tích lịch sử văn hóa. Đặc biệt, ghềnh đá Bàn Than với nhiều hang động, lớp đá xếp đặt đa dạng được người dân địa phương đặt những tên gọi như: Hố Bước, hố Tây, hố Xếp, Cột tàu, hố Đùng, hố Bò, hố Giếng, bãi Dài cùng hình tượng Ông Đụn, Bà Che cùng nhiều rặng san hô, ốc đảo, nước biển trong xanh… mở ra triển vọng đầy tiềm năng trong việc hình thành các sản phẩm du lịch, gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm du lịch biển đảo miền Trung.

Ai đến biển trời Tam Hải cũng cảm nhận được vẻ đẹp rất hoang sơ và trong lành của khu đảo này. Từ đây sẽ là tour du lịch thú vị để các công ty lữ hành khai thác hình thành tour du lịch có triển vọng rất lớn trong du lịch biển đảo miền Trung. Ngoài bãi Bàn Than kỳ thú, Tam Hải còn có 2 hòn đảo nhỏ là hòn Mang và hòn Dứa. Nhìn từ xa, hòn Mang như một con tàu khổng lồ, trong khi đó, hòn Dứa lại mang vẻ đẹp kiều diễm với làn nước trong vắt tựa mặt gương. Nếu được đầu tư khai thác bài bản thì đây sẽ là những điểm đến tuyệt vời nhất trong dải ven biển Miền Trung.

Tỉnh Quảng Nam có bờ biển dài, có 16 xã phường, thuộc 6 huyện, thị, thành ven biển. Với bờ biển dài, sở hữu nhiều bãi biển tuyệt đẹp, nơi lưu giữ các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với đời sống của cư dân ven biển đang có sức hút mạnh mẽ các nhà đầu tư. Biển Quảng Nam còn là “vùng đệm” của tam giác biển đảo Cù Lao Chàm (Hội An) - Tam Hải (Núi Thành) - Lý Sơn (Quảng Ngãi) đang mở ra không gian du lịch biển đảo đầy tiềm năng. Do đó bảo vệ được bãi biển và rừng phòng hộ trong phát triển đô thị, phát triển cơ sở hạ tầng du lịch biển đảo vừa là yêu cầu bức thiết vừa lâu dài của địa phương.

Về liên kết các địa phương để nâng tầm chuỗi giá trị sản phẩm du lịch: Quảng Nam đang phát triển những lợi thế sẵn có, gồm những bãi biển, cảnh quan thiên nhiên đẹp và “ôm trọn” hai di sản văn hóa thế giới là phố cổ Hội An và Mỹ Sơn; Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm, đảo ngọc Tam Hải, các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể đã tạo thành những đòn bẩy cho tỉnh phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Với những lợi thế đặc biệt về môi trường sinh thái, không gian văn hóa vật thể và phi vật thể, Quảng Nam đã hội tụ đầy đủ các yếu tố để liên kết với các Trung tâm du lịch lớn trong cả nước, nhất là với Đà Nẵng, Huế và không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên để trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam. Trong chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, thiết nghĩ, bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch cần ưu tiên phát triển hệ thống sản phẩm du lịch biển đảo, bao gồm: Nghỉ dưỡng ven biển, tham quan thắng cảnh biển, du lịch tàu biển, du lịch bằng thuyền và lặn biển, du ngoạn, vui chơi giải trí bờ biển, các sản phẩm du lịch thể thao và tắm biển, du lịch sinh thái gắn với các khu bảo tồn biển. 

Biển Tam Hải là nơi sinh sống của nhiều loại hải sản quý như Hải sâm, Tôm hùm, Tôm sú, Ốc hương, cá mực các loại, nhất là nơi sinh đẻ và phát triển của các loại ấu trùng tôm hùm được người dân xem như lộc trời vào mỗi dịp đầu năm. Tam Hải còn là địa phương lưu giữ được gần như nguyên vẹn các bản sắc văn hóa của cộng đồng cư dân miền biển. Đây là những yếu tố thuận lợi để hình thành tour du lịch kết nối giữa Cù Lao Chàm với Tam Hải và đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi).

Về triển vọng và tiềm năng của tour du lịch biển đảo: Vùng Quảng Nam và Quảng Ngãi có 3 đảo gồm Cù Lao Chàm, Tam Hải và Lý Sơn. Đây là những hòn đảo có giá trị lớn về văn hóa, du lịch và đa dạng sinh học. Trong tương lai những nơi đây sẽ là Công viên địa chất thế giới cần bảo tồn và gìn giữ nguyên vẹn các giá trị văn hóa, lịch sử. Nếu như Tam Hải có một cảng du lịch để đưa du khách đi (đến) từ Cù Lao Chàm-Tam Hải-Lý Sơn để tạo ra sự liên kết nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch biển đảo thì sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. 

Du lịch biển đảo gắn liền với văn hóa vật thể và phi vật thể của cư dân vùng biển đã và đang được xác định là sản phẩm độc đáo, có sức hấp dẫn mạnh với du khách và giàu tiềm năng. Tin rằng với chiến lược đầu tư bài bản, khai thác hợp lý và bền vững, du lịch biển đảo nói chung và sản phẩm du lịch kết nối giữa biển đảo Cù Lao Chàm - Tam Hải-Lý Sơn (Quảng Ngãi) với các điểm đến trong khu vực sẽ mở ra một triển vọng mới cho du lịch Miền Trung cất cánh.

Tạo mối liên kết bền vững, từng bước xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng, dịch vụ và khai thác bền vững các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể nhằm nâng cao chuỗi giá trị của từng sản phẩm du lịch để ngành công nghiệp không khói này trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần tích cực để Quảng Nam trở thành một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước vừa là mục tiêu, vừa là động lực của huyện Núi Thành trong những năm đến./.

                                                                Phan Bi, Trung tâm KTNN Núi Thành